Tiroid Bezi

Tiroid Bezi Nedir?

Tiroid bezi, metebolizma hızınızı ve vücudun diğer fonsiyonlarını önemli derecede etkileyen boynun ön alt kısmında kelebek şekline benzer olarak bulunan bir tür salgı bezidir. Vücudun tiroksin (T4), triiyodotironin (T3) ve kalsitonin üretmesine yardımcı olur. Kan dolaşımına salgılanan tiroid hormonları vücuttaki büyüme de dahil her hormon ve dokuya ulaşarak farklı vücut fonksiyonlarını düzenler ve işleyişlerini kontrol altında tutar.

Tiroid Bezinin Görevi Nedir?

Tiroid bezi, küçük bir işleve sahip gibi görünse de aslında vücuttaki birçok işlevsel hareketin düzenli devam etmesini sağlamada büyük bir görev üstlenmektedir. Bu nedenle tiroid bezleri sağlıklı bir organizma işleyişi için gereken birçok sistemsel fonksiyonda önemli rol alarak; iştah ve vücut ağırlığını kontrol altında tutar, kalp ve sindirim sisteminin doğru çalışmasını sağlar ve vücut sıcaklığındaki dengeyi düzenler.

Kadınlarda erkeklere nazaran daha fazla görülen tiroid sorunları, hormonların az ya da fazla çalışması sonucunda birçok hastalığın ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Eksikliği de fazlalığı da soruna yol açan tiroid bezlerinin dengesizliği vücutta halsizlik, kilo alma ya da ani kilo kaybı, donukluk ve saç dökülmesi gibi problemler oluşturabilir. Bu nedenle tiroid tedavisi, mutlaka önem verilmesi gerekilen bir durumdur. Eğer kendinizde bu belirtilerin olduğunu öngörüyorsanız Üsküdar Özel Aktif International Üsküdar Hastanesi uzman ekibine danışabilir, hastalığınız ile ilgili tedavi sürecini başlatabilirsiniz.

Tiroid Testi (THS) Nedir?

Tiroid uyarıcı hormon testi, kanda bulunan TSH miktarını ölçerek tiroit ile ilgili hastalıkların tanısını bulmada kullanılan bir testtir. Vücutta halsizlik, kilo alma ya da ani kilo kaybı ve saç dökülmesi gibi problemlerin başlangıcı ile ilgili rahatsızlığınızı danıştığınız doktorunuz bilinen ya da şüphelendiği bir tiroid bozukluğu belirtileri hissederse gerektiği durumda sizden bu testin yapılmasını isteyebilir. Bu test damardan kan yolu ile alınır. THS seviyeleri gün içinde değişebildiği için bu testi sabah aç karnına yaptırmanız gerekmektedir.

İyi Huylu Tiroit Hastalıkları Nelerdir?

Halk arasında “Guatr” hastalığı olarak bilinen tiroid büyümesi, iyi huylu hastalıkların en çok karşılaşılanıdır. Tiroid büyümesi, tiroin bezinin bir ya da birkaç kısmında görülebilmekle birlikte bezin iç ya da dış kısmında tomurcuklanmalar oluşması ile de belirti gösterebilir. Yumru şeklindeki bu tomurcuklara “nodül” bu hastalığın adına da “nodüler guatr” adı verilmektedir.

İyi huylu tiroit hastalıklarında sık karşılaşılan bozukluklardan biri de Haşimato hastalığıdır. Haşimato hastalığı bir tür tiroid iltihabı hastalığı olmakla birlikte otoimmün sisteminin dengesini bozan bir durum yaratır. Bu hastalıkta bağışıklık sistemi iltihaplı tiroid bezini tehlike olarak algılayarak ona karşı savaş açar ve buna bağlı olarak haşimato rahatsızlığı ortaya çıkar.

Tiroit bezi normalden fazla çalıştığında hipertroidi, normalden az çalıştığında hipotiroidi varlığından söz edilebilir. Fazla çalıştığı durumlarda buna bağlı olarak gelişen hormon üretiminde dengesizlikler oluşmaktadır. Aşırı hormon üretimi olarak bilinen bu tip büyümelere ise “zehirli guatr” ya da “hipertiroidi” denilmektedir.

Kötü Huylu Tiroid Hastalıkları Nelerdir?

Kötü huylu tiroid hastalıkları, tiroid bezi kanserinin oluşması olarak tanımlanabilir. Bunlar da “papiller” ve “folliküler” olarak kendi aralarında ikiye ayrılır. Genel tanımıyla bu hastalık tiroid nodülleri içinde gelişerek tiroidin hücre yapısının bozulması nedeniyle ortaya çıkar. Bu kanser tiplerinin ikisi de erken teşhis ve tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilmektedirler. İlaç tedavisi ve hastanın yaşam kalitesinin yükseltilmesi ile bu kanser türleri tedavi edilerek iyileştirilmesi mümkün türlerdir. Ayrıca tiroid bezinde nodül olan hastalar hemen endişeye kapılmamalıdırlar çünkü tiroid nodüllerinin sadece yüzde 5‘i kanserleşmeye neden olmaktadır.

Eğer bir troid hastasıysanız, hastalığınız ve tedavisi ile ilgili aklınıza takılan her şeyi Üsküdar Özel Aktif International Üsküdar Hastanesi uzman ekibine danışabilir, tedavinizin en iyi şekilde yapılması için kendinizi alanında uzman doktorlarımıza emanet edebilirsiniz.

Tiroid Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Tiroid ameliyatı hastalığın gelişimine bağlı olarak hastalığın tedaviye beklendiği şekilde cevap vermemesi durumunda tek taraflı ya da çift taraflı olarak yapılmaktadır. Tek tarafta gerçekleşen ameliyatlarda sorunlu bölgedeki tiroid dokusu çıkarılarak, çit taraflı ameliyatlarda ise tiroidin tamamı alınarak hastalıklı bölge tamamen temizlenir.

Tiroid Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Tiroid ameliyatlarının mutlaka uzman hekimler tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Çünkü tiroid ameliyatı küçükte olsa ses telleri zedelenmesi riski taşımaktadır. Ameliyat sonrası ses kısılması sorunları yaşanabilmekle birlikte genellikle bir ay içerisinde iyileşme gözlemlenmektedir. Fakat bazı durumlarda ses telleri eski haline tam olarak dönmeyebilir ve ses kısılması, yüksek sesle konuşamama ve ses yorulması gibi hastalıklara dönüşebilir.

İyot Tedavisi Nedir?

Tiroid bezinin aşırı çalışması sonucu oluşan rahatsızlıklara bağlı olarak gerçekleştirilen ameliyatlardan sonra hastalara iyot tedavisi uygulanmaktadır. Amacı, ameliyat sonrası geride kalan tiroid dokusunu ve vücudun başka kısımlarında olan kanserli hücreleri yok etmektir ve bunlar için kullanılan tek tedavi yöntemidir.

Ağız yoluyla alınan radyoaktif iyotun, önce mide ve bağırsak sisteminde emilimi sağlanır. Ardından tiroid bezi tarafından da emilimi sağlanan iyot, tiroid bezinin yeniden normal çalışmaya dönmesine yardımcı olur. Bu yöntemle vücuda verilen iyot, aşırı büyüyen tiroid hücrelerinin bu özelliğini yitirmesini sağlamaktadır. Guatr hastalığında da iyot tedavisi yöntemi en çok tercih edilen tedavi biçimlerinden biridir. İyot tedavisi sonrasında bol su tüketmek ve dinlenmek yan etkilerin giderilmesinde faydalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

THS Değerinin Normal Sayılabilmesi İçin Kaç Olması Gerekir?

THS değerleri gün içinde değişkenlik gösterebildiği için doğru ve net bir sonuç alabilmek için sabah aç karnına yaptırmanız gereken bir testtir. Normal THS değerleri 1 litre için 0,4 – 5,0 mililitre arasında olmalıdır. Eğer tiroid bozukluğu sorunu yaşıyorsanız tiroid tedavisi süresince bu değerin 1 litre için 0.5 ila 3.0 mililitre olması normal olarak kabul edilmektedir.

THS Yüksekliği Nedir?

Doktorunuzun istediği THS Test sonucu 3.90 değerinin üzerinde olması tiroid bezinde bir sorun olduğunu göstermektedir. Bu değerlerin yüksek çıkması hastanın tiroid bezinin az çalıştığını ve buna bağlı nedenlerin ortadan kaldırılarak tedavi sürecine girilmesi gerektiğinin işaretidir.

THS sonucunun yüksek çıkmasına dair en belirgin sebeplerini sıralamak gerekirse;

Hipotiroid varlığında
İyot yetersizliğinde
Hashimoto hastalığı sürecinde
Antidepresan gibi kolestrol düşürücü ilaçların kullanımında
Aşırı miktarda kalsiyum ve demir takviyesi alındığında
Lityum içeren ilaçların kullanılması sonucu
Vücutta hızlı kilo kaybı yaşandığında
Tiroit hormonunu azaltan karalahana, çiğ karnabahar, kırmızıturp gibi besinlerin tüketilmesinde TSH seviyeleri yüksek çıkabilmektedir.

THS Değeri Yüksekli Belirtileri Nelerdir?

Devamlı yorgunluk, üşüme, soğuğa tahammülsüzlük, kuru cilt, saç dökülmesi, uyku hali, unutkanlık, konsantre zorluğu, depresyon, cinsel isteksizlik, seste kalınlaşma, kilo alma, kabızlık, adet düzensizliği, kas krampları ve eklemlerde ağrı, göz altının şişmesi, nabız sayısında azalma TSH yüksekliği belirtileri arasındadır.

THS Düşüklüğü Nedir?

Test sonucunun olması gerekenden düşük çıkması da tiroid bezinde bir sorun olduğunun göstergesidir. THS testindeki düşüklük tiroid bezinin gereğinden fazla çalıştığını belirtmektedir.

THS sonucunun düşük çıkmasına dair en belirgin sebeplerini sıralamak gerekirse

Vücut ihtiyacı fazlası iyot tüketiminde
Haşimato hastalığı sürecinde
Zehirli guatr başlangıcı ya da tedavi sürecinde
Hamilelik durumunda
Tiroid bezi iltihaplanmasında
Tiroid hormonu içeren doğal takviyelerin fazla alımında TSH seviyeleri düşük çıkabilmektedir.

THS Değeri Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Sinirlilik, ellerde titreme, çabuk yorulma, kilo kaybı, dikkat bozukluğu, uykusuzluk, sıcağa tahammülsüzlük, saç dökülmesi, cinsel istekte azalma, ağız kuruluğu, adet düzensizliği, sık sık idarara çıkma, kaslarda güçsüzlük, gözlerde ileri derecede büyüme ve öne doğru ilerleme gibi durumlar TSH düşüklüğü belirtileri arasındadır.

Yazar: Muharrem Kuzkaya

Muharrem KUZKAYA