Ortodonti Tedavisi

Muhtemelen ortodonti tedavisine başlamak için asla çok geç olmadığını biliyorsunuzdur. Ama konu küçük çocuğunuzun dişleri olduğunda, erken tedavinin geç tedaviden daha iyi olabileceğini biliyor muydunuz?

Çocukların erken yaşta bir ortodontist görmekten faydalanmasının birkaç yolu vardır. Ancak, erken değerlendirmenin mutlaka erken tedavi ile takip edilmediğini bilmek önemlidir. Her çocuğun gelişimi farklı olsa da, çoğu çocukta ilk yetişkin azı dişleri genel olarak altı yaş civarında ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu, diğer gelişimsel belirteçlerle birlikte, önden arkaya ve yandan yana dişlerin temel dizilimini anlamayı sağlar. Bu noktada, ağızda tüm kalıcı dişler için yeterli yer olup olmadığını belirlemek ve değilse, harekete geçmek mümkün olabilir.

Ortodontik Sorunlar Nelerdir?

Ortodontik sorunlardan biri üst dişlerin alt dişlerin içinde kapandığı bir durum olan şiddetli çapraz kapanıştır. Bu sorunu tedavi etmek için üst çeneyi yavaş yavaş ve ağrısız bir şekilde genişleten damak genişletici adı verilen bir cihaz kullanılabilir; özellikle çenenin kendisi tam olarak gelişmediğinde etkilidir.

Erken tedaviden fayda görebilecek bir diğer durum da şiddetli çapraşıklıktır. Bu, çene tüm kalıcı dişleri barındıramayacak kadar küçük olduğunda ortaya çıkar. Bu noktada yetişkin dişlerin düzgün bir şekilde sürmesine (diş etlerinin altından çıkması) yardımcı olmak için damak genişletme veya diş çekimi önerilebilir. Daha sonra diş teli gerekli olsa bile, tedavi süresi muhtemelen daha kısa ve daha az karmaşık olacaktır.

Erken müdahale, diğer birçok sorunun çözülmesinde de yardımcı olabilir. Çıkıntılı dişler, özellikle ön kısımda, ufalanmaya ve kırılmaya meyilli olabilir; ayrıca çocuğun kendi imajıyla ilgili sorunlara da yol açabilir. Diş telleri ve ortodontik apareyler, çocuğun gelişiminin tüm hızıyla devam ettiği bu aşamada bu sorunları düzeltmek için başarıyla kullanılabilir ve böylece ameliyattan kaçınılma şansı artar.

Kötü Alışkanlıkları Düzeltmek

Herhangi bir zamanda, herhangi biri kötü bir alışkanlık edinebilir. Ancak bir gencin işlevsiz (sağlığa zararlı) alışkanlıklarının dişlerinin, çenelerinin ve ağzının gelişimini ve işlevini gerçekten etkileyebileceği bazı durumlar vardır. Sürekli parmak emme, dil itme ve ağızdan nefes alma bunlara örnek olarak verilebilir.

Emme refleksi erken çocukluk döneminde doğaldır. Fakat daha sonra devam ederse, ön dişlere ve üst çeneye parmağın uyguladığı baskı aslında dişlerin ayrılmasına ve çenenin şekil değiştirmesine neden olabilir.

Ağzın her zaman açık kaldığı ve havayı doğrudan akciğerlere ilettiği anormal bir nefes alma şekli dilin ve yüzün kas fonksiyonundaki değişikliklerle ilgilidir. Alt ve üst çenenin anormal şekilde büyümesine neden olarak ciddi ortodontik problemlere yol açabilir. Ağızdan nefes alma fiziksel bir zorluktan başlasa da, kırılması zor, alışılmış bir eylem haline gelebilir. Bu parafonksiyonel alışkanlıkları düzeltmeye yardımcı olmak için çeşitli ortodontik tedaviler mevcuttur – ve ne kadar erken ilgilenilirse, neden olabilecekleri hasar o kadar az olur.

Ortodontik Tedavi Nasıl Yapılır?

Tüm ortodontik apareyler temelde aynı şekilde çalışır: dişleri uygun hizaya getirmek için hafif, sabit kuvvet uygulayarak. Ancak, son yıllarda çok sayıda yenilik kullanıma sunulduğundan, bu güçleri nasıl uyguladığımız değişebilir. Daha yeni, daha az görünür ortodontik apareylerden bazıları, bir yetişkinin ya da gencin kişisel ve profesyonel yaşam tarzına daha kolay uyum sağlamak üzere tasarlanmıştır.

Ortodontik hastaların büyük çoğunluğu için genellikle sabit apareyler kullanmak tedavinin önemli bir parçasıdır ve çoğu kişi aparey teriminden çok diş teli terimine daha aşinadır. Diş teli tedavisinde çoğunlukla metal tipteki apareyler kullanılmaktadır.

İlk olarak, sabit ve çıkarılabilir apareyler arasında ayrım yapmalıyız. Diş teli gibi sabit apareyler metal bantlar ile dişlere yapıştırılır. Tedavi tamamlanana kadar normalde çıkarılmazlar. Şeffaf plaklar gibi çıkarılabilir apreyler genellikle günde yaklaşık 22 saat giyilir, ancak gerektiğinde kolayca çıkarılabilir. Şeffaf plaklar hafif ile orta derecedeki ortodontik problemlerin tedavisinde etkili olabilirken, daha kapsamlı tedavi için genellikle sabit apareylere ihtiyaç duyulur. Ortodontik aparey türleri şunları içerir:

Geleneksel Metal Diş Telleri – Diş teli takan birini hayal ettiğinizde muhtemelen aklınıza gelen şey budur: dişlerin ön tarafına yapıştırılmış küçük metal braketler. Braketlerin içinden ince bir tel geçer ve her iki uca da bir arka azı dişini saran metal bantlara bağlanır.

Şeffaf Braketler – Dikkat çekici metal braketler yerine seramik, plastik veya her ikisinin birleşiminden yapılmış şeffaf braketlere sahip olabilirsiniz. İçinden geçen ince tel dışında pek görünmezler, ancak kırılmaya karşı metal diş tellerinden daha hassastırlar.

Şeffaf Hizalayıcılar – Yukarıda bahsedilen sabit tip ortodontik apareylere bir alternatif olarak, şeffaf hizalayıcılar çıkarılabilir. Aslında bunlar, dişlerinize tam olarak oturan bir dizi şeffaf plastik “tepsi”dir. Her bir tepsi, dişlerinizi uygun konuma gelene kadar her seferinde biraz hareket ettiren bir dizi tepsinin parçasıdır.

Lingual Braketler – Bu metal braketler, kimsenin görmemesi için dişlerinizin arkasına (dil tarafı) yapıştırılır. Lingual diş telleri her ortodontik durum için uygun tedavi değildir. Bunları takmak için özel eğitim gereklidir ve standart diş tellerinden önemli ölçüde daha pahalıdırlar. Ayrıca, hastanın bunlara alışması için genellikle biraz daha fazla zamana ihtiyacı vardır ve tedaviyi biraz uzatabilirler. Ancak, en az görünen sabit aparey tipini istiyorsanız, o zaman lingual diş telleri tam da aradığınız şey olabilir.

Ortodontik Tedaviden Sonra

Hangi tür aparey seçerseniz seçin ve hangi yaşta olursanız olun ortodontik tedaviden sonra tutucu takmak çok önemlidir. Etraflarında yeni destekleyici kemiğin gelişmesi için yeterince uzun süre bir tutucu tarafından yerinde tutulmayan dişler, orijinal konumlarına geri dönebilir ve bu kesinlikle görmek isteyeceğiniz bir şey değildir.

Yazar: Işık Kendirli