Burun Kanaması

Burun Kanaması Neden Olur?

Burun kanaması tıptaki adı ile epistaksis, toplumda yaygın olarak görülebilen ve çeşitli sebeplere bağlı olarak gerçekleşebilen bir durumdur. Toplumun %60’ında görülebilen burun kanamasına özellikle çocuklarda ve yaşlılarda rastlanırken yapılan araştırmalar sonucunda kadınlara oranla erkeklerde görülme durumu da daha fazla olmaktadır. Burun kanaması, buna neden olan sebebe bağlı olarak sıklıkla tekrarlanan bir durum olabilmektedir. Bu da kişide endişe verici bir duruma neden olsa da genellikle geçici küçük sorunlar olarak görülmektedirler.

Burun Kanaması Nedenleri Nelerdir?

Burun, yüz bölgesinde her türlü etkiye açık olan yüzeysel bir organdır. Kas dokusu bulunmadığı için çeşitli nedenlerle kanama meydana gelebilmektedir. Mevsimsel etkiler, yüze alınan bir darbe, hızlı sümkürmek gibi sebepler burun kanaması yaşanmasına neden olabilmektedir. Ayrıca aşırı stres ve yüksek tansiyon da burun kanamasına neden olabilmektedir. Bunların dışında;

Kuru hava
Burun karıştırma
Sinüzit
Alerji
Aspirin kullanımı
Hemofili kanama bozuklukları
Amonyak gibi kimyasallara maruz kalmak
Uyuşturucu madde kullanımı
Soğuk algınlığı
Burunda yabancı bir cisim olması
Kalıtsal hemorajik telanjiektazi
Lösemi
Burun tümörleri
Burun ameliyatları
Hormonal nedenler
Hamilelik
Burun iç eğrilikler kanamalara neden olabilmektedir.

Burun Kanaması Türleri Nelerdir?

Burun kanaması nedenine ve kanama yaşanan bölgeye göre ön kanamalar ve arka kanamalar olarak adlandırılmakta ve 2’ye ayrılmaktadır. Genellikle yaşanan burun kanamaları ön kanamalardır ve evde ya da hastanede kontrol altına alınması kolay kanamalardır.

Ön Burun Kanaması Nedir?

Daha çok çocuklarda ve genç erişkinlerde görülme oranı yüksek olan ön burun kanaması, burnun orta bölümündeki kılcal damar ağlarının hasar görmesi sebebinden dolayı oluşur. Burun yapısının bu kısmı oldukça hassas damarlar içerdiğinden zarar görmesi ve sıklıkla kanamaya neden olması çok olası bir durumdur. Buna bağlı olarak sert sümkürmek, burun ile oynama ve burun içine yabancı madde girmesi gibi travmatik durumlar ön burun kanamasına neden olmaktadır.

Tüm bunlara ek olarak bebeklerde görülen burun kanamaları hemofili ve kan hastalıkları gibi durumların habercisi olabilir. Bu nedenle ihmal edilmemeli ve en kısa sürede bir hekim tarafından muayene edilmelidir.

Ön burun kanaması olası nedenleri;

Kuvvetli burun çekme
Soğuk algınlığı ve grip
Enfeksiyona bağlı burun kanamaları
Mevsimsel olarak yaşanan yüksek kuru hava
Yüksek irtifa
Uzun süreli burun damlası kullanımı

Arka Burun Kanaması Nedir?

Arka burun kanaması genellikle orta ve ileri yaşlarda görülmekte ve ön burun kanamalarına göre daha ciddi kanamalar olabilmektedir. Burnun içinde arka üst bölgede atar damarda gerçekleşen kanama fazla ve şiddeti bir şekilde gerçekleşebilir. Çoğunlukla burun ve genizde aynı anda gerçekleşen kanamaların tespiti ve kontrolü zor olduğu için kulak burun boğaz uzmanları tarafından acil müdahale yapılması gerekmektedir. Arka burun kanaması karmaşık bir yapıya sahip olduğu ve ciddi sonuçlara neden olabileceği için kişinin hastaneye yatırılması gerekebilir.

Arka burun kanaması olası nedenleri;

Hipertansiyon (Yüksek kan basıncı)
Damar sertliği
Tahrişe neden olan kimyasal maddelere maruz kalma
Burun boşluğu içinde yer alan tümör
Kan sulandırıcı ilaçların kullanılması
Lösemidir.

Burun Kanaması Tedavisi Nasıl Yapılır?

Burun kanamasının gerçekleştiği durumlarda eğer kanama az miktarda ise endişelenmeye gerek yoktur. Öncelikle sakin olmak çok önemlidir. Kanama gerçekleşmesi halinde bilinenin aksine hasta dik olarak oturmalı ve başını hafifçe öne eğmelidir. Çünkü kişinin başını havaya kaldırarak kanamayı durdurmaya çalışması mümkün olmamakla birlikte sadece kan yutulmasına neden olacaktır. Başın hafifçe öne eğilmesinin ardından burun delikleri baş ve işaret parmakları ile sıkıştırılmalı ve yaklaşık 10- 15 dakika boyunca basınç uygulanmalıdır.

Kanamanın durduğundan emin olduktan sonra tekrar başlamaması için burunda tahriş oluşturabilecek hapşırma ve sümkürme gibi hareketlerden kaçınılması gerekmektedir. Ayrıca yine bilinenin aksine bölgeye buz tutulması kanamanın durmasına etki edecek bir uygulama değildir.

Kanamanın durdurulamadığı durumlarda ise en hızlı şekilde bir hastaneye giderek tedavinin yapılması sağlanmalıdır. Bu gibi durumlarda Özel Aktif International Üsküdar Hastanesi uzmanlarına başvurarak yardım alabilirsiniz.

Çocuklarda Burun Kanaması

Çocuklarda burun kanaması gerçekleşmesi genellikle ebeveynleri korkutan bir durumdur. Çoğunlukla 2-10 yaş arası çocuklarda gerçekleşen burun kanaması durumları ekstra bir neden olmadığı sürece aslında çokta ciddi bir durum teşkil etmemektedir.

Çocuklarda burun kanamalarının yaşanmasının başlıca nedenleri burnun sertçe karıştırılması, burna yabancı cisim sokulması burun kanamalarının oluşmasına neden olur. Ayrıca soğuk ve kuru havalarda kılcal damarların çatlaması da çocuklarda en sık karşılaşılan burun kanaması nedenleri arasında yer alır.

Çocuklarda görülen burun kanamalarının oluşmamasını sağlamak için ise birkaç noktaya dikkat etmek yeterli olacaktır. Öncelikle çocuklara burnun hassas bir organ olduğu anlatılmalı ve nasıl temizlenmesi gerektiği öğretilmelidir. Evdeki havayı nemli tutmak ve eğer gerekiyorsa tuzlu steril su ile buruna enm vermek de çocuklarda burun kanaması riskini ortadan kaldıran etkenlerden biridir.

Doktora Ne Zaman Başvurulmalıdır?

Burun kanamaları şiddetli, fazla ve durdurulamaz olduğunda sağlık kuruluşlarına ve doktora başvurabilirsiniz. Bununla birlikte kanamaların sıklaşma süresinin artması durumu başka hastalıkların habercisi olabileceğinden mutlaka doktora başvurmanız gerekmektedir. Ayrıca aşağıdaki nedenler de doktora gidilmesi gerekilen durumlardandır;

Kan sulandırıcı ilaçların kullanımından kaynaklı durumlarda yaşanan kanamalar
Karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı ya da hemofili hastalıklarında
Kemoterapi alınan dönemlerde
Buruna uygulanan basınca rağmen kanamanın durmadığı zamanlarda
Burun kanaması sırasında ya da sonrasında yaşanan baş dönmesi durumlarında
Kanama ile birlikte hızlı kalp atışı ya da nefes darlığı yaşanması
Kanama ile birlikte yaşanan kusma halinde

Burun Kanamasının Oluşmasını Önlemek İçin Alınacak Tedbirler

Eğer kişi belirli aralıklarla burun kanaması yaşıyor ise yaşam şeklini değiştirerek birkaç noktaya dikkat ederek yaşamını sürdürmelidir. Burun kanamasına neden olabilecek bütün etkilerden uzak durmalıdır. Kişinin burun kanamasının oluşmasını önlemek için alacağı tedbirlerden bazıları aşağıdaki şekildedir;

Dışarı çıkmadan önce burun için kullanılabilecek nemlendirici spreyler kullanılmalıdır.
Sıcak ve kuru havalar burun kanamalarına neden olabildiği için kişi güneşe çıkarken mutlaka şapka takmalıdır. Şapka yoksa baş bölgesi belirli aralıklarla ıslatılmalıdır.
Şiddetli burun çekme ya da şiddetli sümkürmekten kaçınılmalıdır.
Hapşırırken ağız açık kalmalı ve bu şekilde buruna uygulanan kuvvet azaltılmalıdır.
Burun karıştırılmamalıdır.
Çok sıcak su ile duş alınmamalıdır.
Eğer doktor vermediyse aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçlar kullanılmamalıdır.
Sıcak ve kuru ortamlardan uzak durmalı ve ortam ısısı neme uygun hale getirilmelidir.

Yazar: Burak Dikmen

Burak DİKMEN