Tahmini okuma süresi: 10 dakika 59 saniye

Lazer ile Prostat Ameliyatı (Thulep Tekniği)

Prostat Nedir?

Prostat bütün erkeklerde bulunan ve üreme fonksiyonlarına katkıda bulunan bir salgı bezidir. Yaklaşık 10-15 gr ağırlığında olan bu doku ergenliğe giriş ile beraber aktif olarak çalışmaya başlar. Bu süreçte de boyutları kişiden kişiye değişmek suretiyle büyür. Asıl görevi ‘ejakülat’ denilen ve erkek orgazmı ile dışarıya akan sıvıdaki spermlere kaygan ve yapışkan ıslak zemini sağlamak üzere salgı yapmaktır. Bir diğer görevi de spermlerin dış ortamda yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan ‘fruktoz’ adı verilen bir tür şeker temin etmektir.

Prostat Bezi Nerede Bulunur?

Bulunduğu yer itibariyle hem idrar kanalı hem de sperm kanallarının açıldığı bir kavşak noktasında bulunmaktadır. Mesaneden çıkan ve ‘Üretra’ adını verdiğimiz idrar kanalı prostat içinden geçerek penis vasıtasıyla dışarıya açılır. Aynı şekilde spermlerin depolandığı havuzlar olan ‘Seminal Vesikül’ isimli dokular, boşalma kanalları (ejakülatuar kanal) vasıtasıyla sağlı-sollu prostat bezine alt bölümden açılır.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Nedir?

Prostat bezi ergenlik döneminde salgılanmaya başlanan erkeklik hormonu varlığında aktif çalışmaya ve zamanla büyümeye başlar. Bu büyüme beklenen bir durumdur ve kaçınılmazdır. Büyüme oranı her bireyde farklı oranlarda olabilir. Bu büyüme bazı kişilerde prostatı saran dış kapsülü iterek dışarıya doğru olabildiği gibi bazılarında da içinden geçen kanalları daraltacak şekilde olur. İyi huylu prostat büyümesi prostat dokusunun hacim ve kitle olarak büyümesi değildir. Büyüme neticesinde içinden geçen kanallarda yapmış olduğu baskı neticesinde bireyde ortaya çıkan şikayetlerden oluşan bir hastalık tanımıdır.

İyi Huylu Prostat Büyümesinde Ne Gibi Şikayetler Olur?

• İşemeye başlamada ve sonlandırmada güçlük
• Zayıf veya kesikli idrar akışı
• İdrarda yanma veya ağrı
• Sık işeme ihtiyacı
• Mesaneyi tam boşaltamama hissi
• Geceleri sık idrara kalkma
• Ani idrar sıkışıklığı, idrar tutma zorluğu
• İdrar yaptıktan sonra devam eden damlamalar
• İdrar yapamama hali
• İdrar veya menide kan görülmesi
• Ağrılı boşalma
• Kasık, kalça, bel, sırt ve/veya bacak ağrıları

Prostat Tedavilerinde Lazer Kullanımı Nasıl Gelişti?

Prostat ameliyatlarında lazer enerjisinin kullanılmaya başlamasıyla sırasıyla Greenlight, HOLEP VE THULEP operasyonları uygulanmaya başlamıştır. GreenLight ameliyatında büyümüş olan prostat dokusu lazer enerjisi ile buharlaştırılarak yok edilir. THULEP VE HOLEP ameliyatlarında ise büyüyen prostat dokusu kapsülünden(kabuğundan) sıyrılarak komple çıkarılır. Bu tekniğe ‘Enükleasyon’ denir.

Thulep ile Holep Arasındaki Farklılıklar Nelerdir?

Herşeyden önce THULEP yönteminde Thulium, HOLEP yönteminde Holmium lazer enerjileri kullanılır. Bu iki lazer türünün birbirinden teknik olarak farklılıkları bulunmaktadır.

Prostat Tedavisinde ThuLEP Ameliyatı Tekniği

Thulium lazer ile prostat ameliyatının ilk aşamasında anestezik jel kullanılarak rezektoskop adı verilen teleskopik bir alet üretradan geçirilir. Rezektoskop, kamera görüntüsünü temiz tutan ve kan ve kalıntıları temizleyen irrigasyon sıvısına sahiptir. İnce lazer lifi rezektoskop içine oturur ve lifin ucundan gelen lazer ışını, prostat dokusunu prostat kapsülü seviyesine kadar kesmek için bıçak gibi kullanılır. Bu, idrar akışınızın tıkanmasına neden olan dokuları ortadan kaldırır.

Prostat dokusu etrafını saran kapsül seviyesinden kesilerek ve sıyrılarak blok şeklinde bütün parçalar halinde mesaneye itilir. Daha sonra ‘morselatör’ adı verilen bir cihaz yardımıyla mesane içinde parçalanarak dışarıya çıkarılır. Morselatör, rezektoskoptan geçen ve mesane içinde yüzen prostat dokusu parçalarını ucuna kadar emerken, bıçakları prostat dokusunu emilebilecek şekilde küçük parçalar halinde kesen mekanik bir cihazdır. Ameliyat sırasında çıkarılan bütün dokular toplanır ve rutin olarak mikroskop altında inceleneceği laboratuvara gönderilir.

Tüm doku parçaları çıkarıldıktan sonra, idrarınızı boşaltmak için bir kateter (idrar yolundan mesaneye geçen drenaj tüpü) yerleştirilir. ThuLEP ameliyatı tekniği lazer ameliyatı prostat büyüklüğüne bağlı olarak 1-3 saat arasında sürmektedir.

Prostat Ameliyatında Thulium Lazer (Thulep Ameliyatı Tekniği) Kimlere Önerilir?

• ThuLEP tekniği lazer prostat ameliyatı önerilen herkese uygulanabilir bir cerrahi yöntemidir. Thulium lazer tekniğinin diğer cerrahi yöntemlerden bazı avantajları olduğu için diğer yöntemlerin uygulanamadığı durumlarda da daha güvenli bir şekilde uygulanmaktadır.
• Klasik TUR yöntemi 80-100gr’dan büyük prostatlar için önerilmemesine rağmen ThuLEP lazer özellikle büyük prostatlar için çok daha başarılı bir şekilde uygulanabilmektedir. Ayrıca ThuLEP tekniği lazer için prostat büyüklüğü konusunda üst limit yoktur.
• Prostat büyüklüğüne eşlik eden mesane taşı olan hastalarda da aynı seansta başarıyla uygulanmaktadır.
• Daha önce idrar yapamadığı için sonda takılan hastalarda başarıyla uygulanır.
• Kalp-damar hastalıkları olan, koroner stenti olan veya geçmişte by-pass geçirmiş olan, damar tıkanıklığı nedeniyle kan sulandırıcı kullanan hastalarda da diğer tekniklere göre daha güvenli bir şekilde uygulanabilir.
• Büyüyen prostatın yaptığı tıkanıklık nedeniyle idrar yapamayıp böbreklerinde şişme ve fonksiyon bozukluğu olan hastalara uygulanır.
• Büyüyen prostat içinde kan damarları çok sayıda ve genişlemiştir. Özellikle idrar yapamadığı için ıkınan hastalarda bu damarlardan kanama görülebilir. Tıkanmanın etkisiyle bazı hastalarda da enfeksiyon görmekteyiz.  Hatta bazı hastalarda bu enfeksiyon hastanede yatmayı gerektirecek boyuta ulaşmaktadır. Bu hastalarda da çare tıkanıklığın açılması, enfeksiyonun kontrolü ve sonrasında cerrahidir.

Prostat Ameliyatı Sonrası Hastanede Kaç Gün Kalınır?

Genel olarak lazer ile prostat ameliyatından sonraki 2. gün hastalarımızı taburcu etmekteyim. Prostat ameliyatı sonrası gün içinde de taburcu ettiğim hastalarım da var ancak hastalarımın büyük kısmı ileri yaşta ve ek hastalıkları olduğu için 1 gün daha izleyip sorunsuz şekilde taburcu ediyorum.

Thulium Lazer (ThuLep Ameliyatı Tekniği) Sonrası Sonda Kaç Gün Sonra Alınır?

Her cerrahın farklı pratiği olmakla birlikte ben kendi pratiğimde prostat ameliyatı sonrası 1.gün genellikle hastalarımın sondasını çekmekteyim. Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda veya idrar borusunda (üretra) darlık olup ameliyat sırasında işlem yaptığımız hastalarda sondayı birkaç gün sonra çekiyorum.

Prostat cinsel fonksiyonlar açısından da aktif görev almasa da bulunduğu konumdan dolayı ameliyatları cinselliği etkileyebilir. Prostat etrafından geçen sertleşmeyi sağlayan sinirler ameliyatlar sırasında olumsuz etkilenebilir. Halka arasında söylenen “prostat ameliyatı oldu erkekliği bitti” daha çok prostatın tümünün alındığı radikal prostatektomi ameliyatları sonrası karşılaşma riski olan bir durum.

Lazerle yapılan iyi huylu prostat büyümesi ameliyatlarında prostat kapsülden sıyrılmaktadır. Kullanılan enerji açısından karşılaştırıldığında thulium lazer enerjisinin prostat kapsülüne yalnızca 0.25 mm derinliğe etki ettiği gösterilmiştir. Yani prostat dokusunu ayırmak için kullanılan enerji sertleşmeyi sağlayan sinirlere zarar vermemektedir. TURP ameliyatında kullanılan elektrik enerjisi ise 4mm derinliğe yayılabilmektedir. Holmium lazerde bu değer 0.4mm’dir. Bu yönüyle bakıldığında ThuLEP  lazer daha güvenli bir cerrahi olarak durmaktadır.

Cinsel fonksiyonlar açısından ThuLEP-HoLEP ve diğer TURP-açık prostatektomi tekniklerinin ortak dezavantajı geri boşalmaya (retrograd ejakülasyon) veya boşalamamaya sebep olmalarıdır. Prostat dokusu tamamen temizlendiği için orgazm anında meni geriye doğru mesaneye gider ve daha sonra idrarla atılır. Bu durumun sağlık açısından zararı yoktur.

Sonuç olarak Thulium lazer kullanılan enerji yönünden en güvenilir enerji kaynağıdır. Çevre dokulara zarar vermeyip sertleşmeye hiçbir zararı yoktur.

Lazer ile Prostat Ameliyatından Sonra Hastaları Ne Bekliyor?

Hastaların prostat ameliyatı sonrası sonda ile mesane içi pıhtı olmaması için yıkama sıvısı gönderilir ve 1. Gün idrar rengi açık pembe renge dönünce yıkama sıvısı kapatılır ve genellikle 1-2. gün sondaları alınır. Sonda alındıktan sonra idrar renginde değişiklik fark edilir. Özellikle idrar akışının başında ve son kısmında kırmızı-pembe renk görülebilir. Bu durum çoğunlukla geçicidir.  Şayet daha önce kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız ve iğneye geçilmiş ise idrar kanamanız azalana kadar iğne tedavisine devam etmeniz gerekebilir. Sıvı alımı artıp idrar çıkışı arttıkça idrar rengi daha açılacaktır.

İdrar yaparken yanma ve sızı yine hastalarımızda sık gördüğümüz şikayetlerdendir. Genellikle geçicidir ve ilk haftalarda sık görülür.

Prostat tamamen alındığı için hastalarda özellikle ilk haftalarda damlama, idrarı kontrol edememe durumu görülebilir. Bu durum hastadan hastaya değişmektedir. Uzun süre sondalı kalan, hareketsiz, nörolojik hastalığı veya şekeri olanlarda daha sık görmekteyiz. Bu şikayetleri önlemek için pelvik taban egzersizleri özellikle önerilir. Bazı hastalarda şikayetler geçmezse ilaç tedavileri önerilebilir.

Bazı hastalarda prostat ameliyatı sonrası maalesef enfeksiyonlarla karşılaşmaktayız (%4-6). Özellikle uzun süre sondalı kalan, bağışıklık sistemi zayıflamış, şeker hastalarında daha sık görüyoruz bu durumu. Önceden alınacak idrar kültürü ve yapılacak tedavi ile bu risk minimize edilebilir.

Lazer ile Prostat Ameliyatından Sonra Normal Hayata Ne Zaman Dönebilirim?

Hastaneden taburcu edildikten sonra yaklaşık 12- hafta sonra normal hayatlarına dönebilirler. Fiziksel olarak ağır bir iş tempoları var ise en az 2 hafta istirahatten sonra iş hayatına dönmeleri önerilir. Ağır olmayan fiziksel egzersizler yapabilirler. Diyet olarak bol lifli gıda alıp kabız kalmamalarını öneririm. Özellikle ilk 1 ay dönemde asitli içeceklerden, acı baharatlı yiyeceklerden uzak durmalarını tavsiye ederim. Soğuk idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık yapacağı için üşütmemeye dikkat etmeleri gerekir. Prostat ameliyatı sonrası ilk 4 hafta cinsel ilişki önerilmemektedir. İlk ilişki sonrası idrarda-menide kanama görülebilir.

Lazer ile Prostat Ameliyatından Sonra Prostat Tekrar Büyür mü veya Ameliyat Gerekir Mi?

Prostat dokusu lazer ile kapsülden tamamen ayrıştırılıp çıkarıldığı için geride parça kalmamaktadır. Klasik TURP tekniğinden idrar yolunu açacak kadar prostat temizlenmektedir. Portakal örneğinden düşünecek olursak ThuLEP lazer tekniğinden kabuk katına inilip doku ayrıştırılmakta, TURP tekniğinde ise ortadaki idrar borusunu tıkayan doku temizlenmektedir. Dolayısıyla TUR-P yöntemi ile ameliyat olanlarda prostat dokusu büyüyüp tekrar idrar yolunu sıkıştırabilir. ThuLEP lazer yönteminde ise geride prostat dokusu kalmadığı için tekrar ameliyat ihtiyacı olmaz.

Thulium Lazer (ThuLep Ameliyatı Tekniği) ile Prostat Ameliyatının Avantajları

• Daha az kanama
• Daha çabuk iyileşme
• Daha hızlı taburcu olabilme
• Sosyal yaşantıya çok daha hızlı dönebilme imkanı
• Cinsel fonksiyonlarda çok iyi koruma
• Her boyutta prostata uygulanabilme imkanı ve mükemmel sonuç

Yazar: Alper Eroğlu

Alper EROĞLU